काठमाडौं । अन्तर्राष्ट्रिय फौजदारी अदालत (आईसीसी) ले हमास–इजरायल युद्दमा भएको अपराधको छानबिन गर्ने भएको छ । आईसीसीका मुख्य अभियोजक करिम खानले इजरायल र हमासलाई अन्तर्राष्ट्रिय कानूनको पालना गर्न आह्वान गर्दै आफ्नो कार्यालयले सम्भावित युद्ध अपराधको अनुसन्धानलाई तीव्रता दिने बताएका हुन् ।

‘दुबै पक्षले अन्तर्राष्ट्रिय मानवीय कानूनको पालना गर्नुपर्छ। यदि तपाईंले त्यसो गर्नुभएन भने मेरो कार्यालयले काम गर्न आवश्यक हुँदा गुनासो गर्नुहोस्, ” खानले आइतवार आफ्नो इजरायल र कब्जा गरिएको वेस्ट बैंकको चार दिने भ्रमण पूरा गरे पछि भनेका छन ।

खानले मानवीय सहायतालाई तुरुन्तै गाजामा पठाउन आह्वान गर्दै हमासले त्यस्तो सहायताको दुरुपयोग गर्नु हुँदैनसमेत भनेका छन् । ‘मानवीय पहुँचमा कानूनले शंका गर्न अनुमति दिँदैन,’ उनले भने, ‘नागरिकहरूले आधारभूत खाद्यान्न, पानी र अत्यन्त आवश्यक चिकित्सा आपूर्तिहरूमा पहुँच दिनुपर्दछ, त्यो पनि कुनै ढिलाइ नगरी तिब्र गतिमा मानवीय राहात पुरयाउने बाटो खुल्ला गरिदिनु पर्छ ।’

उनका अनुसार गाजालाई सहायताको डेलिभरीमा रोक लगाउनु पनि आईसीसीको अधिकार क्षेत्र अन्तर्गत युद्ध अपराध हुन सक्छ। आईसीसीको सदस्य नभएको इजरायलले यसअघि अदालतको अधिकार क्षेत्रलाई अस्वीकार गर्दै आएको छ । अदालतसँग इजरायल औपचारिक रूपमा संलग्न भने भएको छैन।

द्दण्ड मा स्थापित, क्ष्ऋऋ विश्वको एकमात्र स्वतन्त्र अदालत हो जुन नरसंहार, युद्ध अपराध र मानवता विरुद्धको अपराध लगायतका गम्भीर अपराधहरूको छानबिन गर्न गठन गरिएको छ। यसले सन् २०२१ मा इजरायलका साथै हमास र अन्य सशस्त्र प्यालेस्टिनी समूहहरूमाथि प्यालेस्टिनी क्षेत्रमा सम्भावित युद्ध अपराधको लागि अनुसन्धान खोल्यो।